Jednym z najbardziej istotnych dla kredytobiorców pojęciem z dziedziny finansów jest WIBOR. Pomimo że wskaźnik ten wpływa na wiele operacji gospodarczych, to właśnie kredytobiorcy są najbardziej zainteresowani jego wahaniami, gdyż jego wzrost lub spadek ma wpływ na wysokość rat kredytów oraz pożyczek. Stawki WIBOR wskazują na wysokość oprocentowania obowiązującego na rynku międzybankowym w Polsce. To właśnie główna stopa procentowa ustalana przez Radę Polityki Pieniężnej działającej przy NBP jest brana pod uwagę w procesie ustalania wysokości oprocentowania kredytów hipotecznych i kredytów gotówkowych.
WIBOR – co to takiego?
WIBOR jest akronimem od wyrażenia Warsaw Interbank Offered Rate. Oznacza ono wysokość oprocentowania pożyczek udzielanych pomiędzy komercyjnymi bankami. Ma więc za zadanie regulować krajowy rynek międzybankowy. W praktyce WIBOR określa kwotę, jaką jeden bank musi zwrócić drugiemu za udzieloną pożyczkę. Co ważne z perspektywy kredytobiorców, którzy zdecydowali się na zaciągniecie zobowiązań długoterminowych, w postaci kredytów hipotecznych, wskaźnik ten stanowi odniesienie przy ustalaniu ich oprocentowania. Ma to bezpośrednie przełożenie na wysokość raty kredytu hipotecznego. 
W zależności więc od spadku bądź wzrostu wskaźnika WIBOR miesięczna kwota zobowiązania w postaci rat będzie niższa lub wyższa. Wartość wskaźnika WIBOR stanowi średnią arytmetyczną wysokości oprocentowania pożyczek w najbardziej liczących się rodzimych bankach. Przy ustanawianiu poziomu WIBOR odrzuca się skrajne wartości, czyli oprocentowanie najwyższe i najniższe.
Co oznacza WIBOR ON, TN, SW oraz 1M, 3M i 6M?
Każdy dzień roboczy to nowe dane na temat oprocentowań na ryku międzybankowym. Banki zobowiązane są udostępniać dane umożliwiające ustalenie wskaźnika WIBOR. Oprócz tego, wpływ na WIBOR mają wysokość stopy depozytowej i lombardowej ustalane przez RPP (Rada Polityki Pieniężnej). Wynika to z faktu, iż wartość WIBOR mieści się pomiędzy notowaniami wymienionych wcześniej stóp lombardowej i depozytowej.
Ze względu na charakterystykę funkcjonowania rynku finansowego w Polsce WIBOR ustala się w określonych ramach czasowych. W związku z powyższym można wyróżnić kilka wskaźników uwzględniających określone okresy czasowe. I tak można spotkać się z określeniami:
- WIBOR ON (overnight/jeden dzień) i TN (tomorrow/next/jeden dzień);
- WIBOR SW (spot week/jeden tydzień) i 2W (dwa tygodnie);
- WIBOR 1M (jeden miesiąc), 3M (trzy miesiące), 6M (sześć miesięcy), 9M (dziewięć miesięcy) i 12M (dwanaście miesięcy).
Poza WIBOR ON i TN okres liczy się poczynając od drugiego dnia roboczego od momentu zawarcia umowy transakcji. Powyższe oznaczenia odnoszą się więc do okresu, na jaki zawierana jest transakcja.
W jaki sposób ustala się wskaźnik WIBOR?
WIBOR nie jest arbitralnie ustalany przez jedną instytucję. Na jego wysokość wpływa wiele czynników. Głównym wyznacznikiem jest sytuacja na rynku finansowym. W dużej mierze zależy to od popytu banków na gotówkę. Warto wiedzieć, że banki w każdym dniu roboczym muszą udostępniać niezbędne do ustalenia wskaźnika WIBOR dane.
Co więcej, wskaźnik WIBOR podlega tak zwanemu fixingowi. W najprostszym tłumaczeniu proces ten polega na określaniu wysokości cen instrumentów, bazując na złożonych zleceniach. W praktyce oznacza to, że banki zobowiązane są do zawierania umów w stawkach, które nie mogą być niższe od ustalonych w procedurze fixingu.
Oprócz udziału banków w procedurze ustalania wskaźnika WIBOR, na jego wysokość ma wpływ także stopa lombardowa i stopa depozytowa, które ustala Rada Polityki Pieniężnej. Poza wymienionymi wyżej czynnikami na spadek lub wzrost wartości wskaźnika WIBOR wpływ ma również inflacja w Polsce.
Sprawdź: Jak uchronić się przed inflacją? Rosnące ceny energii, paliw, żywności
WIBOR a inflacja – jaka jest zależność?
Zmiany w sile nabywczej pieniądza, a konkretnie jej spadek, mają wpływ nie tylko na gospodarkę, ale są też mocno powiązane z rynkiem finansowym. Inflacja, bo o niej mowa, powoduje wzrost stóp procentowych w Polsce, a co za tym idzie również stawek WIBOR na rynku bankowym.
WIBOR zależny jest od stopy lombardowej i depozytowej, a te ustalane przez RPP skorelowane są również z inflacją. Przy ustalaniu ich wysokości Rada Polityki Pieniężnej musi wziąć pod uwagę także inflację. Upraszczając, można powiedzieć, że gdy inflacja idzie w górę, wzrastają również stawki WIBOR. W sytuacji odwrotnej, czyli przy malejącej inflacji, spadają stopy procentowe, a co za tym idzie, odnotować można także spadek wartości WIBOR.
Sprawdź: Obligacje państwowe, komunalne, korporacyjne – jak zacząć inwestować w rynek długu?
W jaki sposób wskaźnik WIBOR wpływa na raty kredytów?
WIBOR stanowi wskaźnik odnoszący się do oprocentowania kredytów na rynku międzybankowym. Ma on wpływ również na wysokość oprocentowania kredytów hipotecznych. Teoretycznie im niższy WIBOR tym niższe oprocentowanie kredytu hipotecznego. Niski WIBOR nie jest jednak gwarancją tańszego kredytu, bowiem finalnie na oprocentowanie kredytu wpływ ma wskaźnik WIBOR oraz marża banku.
W takim wypadku, nawet wówczas, gdy wysokość stawki WIBOR zdaje się być korzystna, bank musi na czymś zarobić i często zwiększa swoją marżę. O ile na wysokość wskaźnika WIBOR konsument nie ma wpływu, o tyle marża banku jest negocjowalna. Sama wysokość marży nie wynika z odgórnych ustaleń, ale jest wpisana w politykę danego banku i stanowi podstawę naszej umowy o kredyt. W związku z tym warto podjąć negocjacje co do jej wysokości, by uzyskać jak najkorzystniejsze warunki kredytowania.
Sprawdź: Kredyt hipoteczny dla emeryta – maksymalny wiek kredytowania hipotecznego
WIBOR a oprocentowanie stałe
Kolejną kwestią wpływu wysokości stawek WIBOR jest rodzaj kredytu. W przypadku kredytów o stałym oprocentowaniu WIBOR istotny jest w fazie negocjacji warunków kredytowania i zawierania umowy. Oprocentowanie stałe stosuje się zazwyczaj przy kredytach gotówkowych, w których termin spłaty ustalany jest na kilka lat.
W przypadku zobowiązań długoterminowych jak kredyt hipoteczny, zastosowanie ma oprocentowanie zmienne, czyli zależne od stawki WIBOR w trakcie całego okresu spłaty kredytu. W tym wypadku wzrost lub spadek stawek WIBOR ma realne przełożenie na wysokość miesięcznej raty kredytu. Jeżeli WIBOR rośnie, rośnie również rata kredytu.
Sprawdź: Srebro inwestycyjne – czy warto inwestować w srebrne sztabki lub monety w 2022 roku?
WIBOR 1M, 3M i 6M – która opcja jest najkorzystniejsza przy kredycie hipotecznym?
Osoby, które planują zaciągnięcie kredytu, stają przed decyzją który wskaźnik WIBOR wybrać. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna i w dużej mierze zależy od trendów na rynku finansowym. Czynnikami, które mają wpływ na podjęcie decyzji, są przede wszystkim:
- rodzaj kredytu, jaki jest zaciągany – czy jest to zobowiązanie długoterminowe jak np. kredyt hipoteczny, czy kredyt gotówkowy z terminem spłaty do 5 lat;
- okres spłaty zobowiązania;
- wariant oprocentowania – zmienne lub stałe.
Sprawdź: Stałe oprocentowanie kredytu hipotecznego w 2022 roku – czy warto na nie przejść?
Oprócz wymienionych wyżej czynników warto śledzić wspomniane wcześniej trendy na rynku finansowym. Jeżeli obserwuje się trend spadku stóp procentowych, korzystniejszą opcją jest częstsza aktualizacja oprocentowania i wybór WIBOR 1M lub WIBOR 3M. Przy tej opcji dochodzi jednak element ryzyka. Przy gwałtownym odwróceniu się tendencji na rynku finansowym i wzroście stóp procentowych, rata kredytu zostanie zaktualizowana szybciej.
Jeżeli natomiast istnieje tendencja wzrostowa odnosząca się do stóp procentowych, lepszą opcją będzie wybór wskaźnika WIBOR 6M. W tej sytuacji oprocentowanie aktualizowane jest raz na pół roku i w takim okresie zmianie ulegnie wysokość raty.