Pożyczanie pieniędzy od członków rodziny i znajomych jest w Polsce powszechne i wydaje się być łatwą opcją ze względu na brak formalności i odsetek. Niemniej jednak, brak formalnego zabezpieczenia może prowadzić do problemów, zwłaszcza gdy pożyczkobiorca nie chce zwrócić pożyczonych środków. W tym artykule omówimy, jakie są ryzyka związane z pożyczkami rodzinnych, jakie podatki mogą się z nimi wiązać i jak skutecznie zabezpieczyć się przed ewentualnymi problemami. Dowiesz się również, co powinna zawierać umowa o pożyczkę w rodzinie, aby zminimalizować ryzyko.
Zasady pożyczek w rodzinie – o czym pamiętać?
Podstawowa zasada mówi o tym, że pożyczając pieniądze w rodzinie czy wśród przyjaciół, należy zadbać o to, by mieć dowód pożyczki. Może to być email, sms czy nagranie. Okazuje się, że wcale nie musi to być typowa umowa na papierze. Jest to niezwykle ważne ze względów dowodowych.
- Email, sms czy nagranie – są to różne formy dowodów,
- Przelew bankowy – w tytule przelewu wpiszemy słowo pożyczka.
Jeśli zostaniemy zmuszeni do tego aby stanąć przed sądem, dużo prościej będzie udowodnić to, że zaistniała pożyczka. Dobrym sposobem na uwiarygodnienie pożyczki będzie pożyczenie pieniędzy w formie przelewu bankowego, gdzie w tytule przelewu wpiszemy słowo pożyczka.
Jakie podatki wiążą się z pożyczkami w rodzinie? PCC-3 a pożyczka
To czy zapłacimy podatek oraz w jakiej wysokości będzie zależało między innymi od grupy podatkowej. Osoby najbliższe, z zerowej grupy podatkowej nie płacą podatku od pożyczki, bez względu na jej wartość kwotową.
Jeśli pożyczka przekracza 9637 złotych, to wtedy trzeba złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego w deklaracji PCC-3, za pomocą której informujemy urząd skarbowy o zaistnieniu pożyczki. Do deklaracji należy załączyć potwierdzenie przelewu bankowego.
Grupa najbliższych osób to małżonkowie, wstępni i zstępni czyli rodzice, dziadkowie, rodzeństwo, dzieci, wnuki, ojczym, macocha oraz pasierbowie. Należy jednocześnie zaznaczyć, że synowa, zięć, teściowie nie należą do zerowej grupy podatkowej. W przypadku tych osób darowizny są zwolnione z podatku tylko do kwoty 9637 zł.
Odzyskiwanie pożyczki od rodziny – co robić?
Jeżeli napotkamy na problemy z odzyskaniem pożyczki, warto zastanowić się nad różnymi opcjami. W przypadku tego typu problemów można korzystać z pomocy sądów i komorników, jednak w pierwszej kolejności należy próbować się porozumieć bez udziału instytucji.
- Upomnienia i próby zwrotu – pierwszy krok w odzyskiwaniu długu,
- Droga sądowa – jeżeli inne metody zawiodą.
- Komornik sądowy – wyrok sądu na naszą korzyść sprawi, że sprawa trafi do komornika.
Osoby w trudnej sytuacji finansowej mogą poprosić sąd o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu. Jego rolą będzie przygotowanie pozwu o zwrot pożyczki oraz reprezentowanie klienta przed sądem. Można też wnioskować o zwolnienie z opłaty od pozwu. Jeśli sprawa w sądzie będzie wygrana to należeć będzie się także zwrot kosztów postępowania. Po otrzymaniu prawomocnego wyroku, należy zwrócić się do komornika.
Sprawdź: Czy i ewentualnie jak pożyczać innym pieniądze? Rola spisanej umowy pożyczki
Co powinna zawierać umowa o pożyczkę w rodzinie?
Umowa o pożyczkę w rodzinie jest dokumentem, który może znacząco ułatwić zarówno proces pożyczania, jak i ewentualne odzyskiwanie długu. Choć w przypadku pożyczek rodzinnych formalności są często pomijane, to jednak dobrze sformułowana umowa może zapobiec wielu problemom.
Oto elementy, które warto uwzględnić w takiej umowie:
- strony umowy – imiona i nazwiska oraz adresy pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy,
- kwota pożyczki – dokładna kwota pożyczki, najlepiej słownie i cyfrowo,
- terminy spłat – konkretne daty lub okresy, w których pożyczka ma być spłacona,
- odsetki – jeżeli mają być naliczane, to w jakiej wysokości i w jakim okresie,
- sankcje – ewentualne kary za niewywiązanie się z umowy.
Warto również dodać klauzule dotyczące możliwości wcześniejszej spłaty pożyczki oraz procedury w przypadku niewywiązania się z umowy przez jedną ze stron. Nie zapomnij również o miejscu i dacie podpisania umowy oraz podpisach obu stron.
Sprawdź: Umowa poręczenia przy pożyczce – co to jest? Kiedy wygasa?
Pożyczanie pieniędzy rodzinie – zasady i pułapki – wnioski
Pożyczanie pieniędzy w rodzinie może być zarówno wygodnym, jak i ryzykownym rozwiązaniem. Znajomość prawa, w tym obowiązków podatkowych i możliwości zabezpieczenia się przez umowę, jest kluczowa dla obu stron. Umowa o pożyczkę zabezpiecza interesy zarówno pożyczkodawcy, jak i pożyczkobiorcy, eliminując potencjalne konflikty. Warto również zwrócić uwagę na grupy podatkowe, które mogą wpłynąć na ewentualne opodatkowanie pożyczki.
Dlatego zawsze zaleca się konsultację z doradcą prawnym lub finansowym przed udzieleniem pożyczki w rodzinie dla osób szczególnie ostrożnym. Nie chodzi tylko o to, że z rodziną dobrze wychodzi się tylko na zdjęciu, ale o to, żeby te zdjęcia jeszcze było okazję robić 😉